Osobowość borderline, czyli lęk przed porzuceniem, uczucie pustki i skrajne emocje

Wyobrażasz sobie czuć pustkę, którą musisz zapełnić inną osobą? Być może tak masz, że chociaż nie wyobrażasz sobie samotności, jednocześnie boisz się wejść w relację? Potrafisz świetnie uwodzić, jednak nie czujesz się ze sobą dobrze. Próbujesz więc wejść w związek, a potem starasz się z niego uciec jak najdalej? Tylko, że wtedy znów czujesz się ze sobą źle...

Osobom z osobowością typu borderline (z pogranicza) bliskie mogą być słowa piosenki „Jesteś lekiem na całe zło". Jednak wejście w głęboką i intensywną relację z drugą osobą, jak często robią osoby z tym zaburzeniem osobowości, nie działa wcale tak, jak by tego chciały. Towarzyszy im ciągły lęk przed odrzuceniem, ale z drugiej strony także przed pochłonięciem przez drugą osobę. Jest to szczególnie zagrażające, ponieważ osobowość z pogranicza cechuje brak poczucia tożsamości i znacznie obniżone poczucie własnej wartości. Tym, co szczególnie charakterystyczne, jest postrzeganie osób w sposób skrajny – dostrzegając jedynie dobre lub złe cechy innych. To też dlatego związki osób borderline są tak niestabilne.

Charakter? Tak już mam

Zaburzenia osobowości są specyficzną kategorią. Żeby stwierdzić ich występowanie, trzeba zaobserwować, że pewne niezmienne sposoby reagowania i przeżywania towarzyszą osobie od okresu dojrzewania i obecne są w większości sytuacji życiowych. Nie wystarczy jednak zaobserwować, że towarzyszy ona nam od wczesnej dorosłości. Każdy z nas ma jakąś osobowość – są to nasze cechy charakteru. Tym, co wyróżnia zaburzenie i wymaga opieki specjalistów – psychologów, psychoterapeutów i psychiatrów – jest osobowość, z powodu której osoba cierpi. Nie traktuje ona jednak cierpienia jak czegoś z zewnątrz, ponieważ to kwestia jej wewnętrznych cech, które obecne są w jej życiu od dawna.

Nigdy nie wiem co będę czuła za chwilę. Smutek, ponieważ wiem, że ranię ukochane osoby. Raz na jakiś czas wielką radość, którą po chwili zastępuje niepokój, wywołany jej pojawieniem. Po czym się tnę. Później wstydzę się tego, co zrobiłam. Moje życie przypomina niekończący się pobyt w Hotelu California. Istnieje tylko jeden sposób, by opuścić to miejsce - trzeba się z niego wymeldować raz na zawsze.

Randi Kreger

Border – życie na granicy

Nazwa boderline pochodzi od psychoanalitycznego umiejscowienia tego zaburzenia pomiędzy nerwicą a psychozą. Do dziś w podejściach psychodynamicznych w ten sposób określa się głębokość zaburzenia – zaburzenia nerwicowe uważa się za dość łagodne, a osoba jest ich świadoma i podchodzi do nich krytycznie. Zaburzeniami psychotycznymi nazywa się poważne i związane z koniecznością leczenia farmakologicznego choroby psychiczne. Według niektórych danych, na zaburzenie osobowości z pogranicza cierpieć może nawet do 3% społeczeństwa.

Znakami rozpoznawczymi osobowości typu borderline są:

• duża impulsywność zachowań – osoba często działa pod wpływem silnych emocji. Częste są wybuchy gniewu oraz innych, niedostosowanych do sytuacji emocji. Z tego powodu angażuje się w ryzykowne zachowania seksualne, a także nadużywa substancji, nie kontroluje wydatków i łamie prawo
• niestabilny i nietrwały obraz siebie – przejawia się to często w desperackim wysiłku wkładanym w unikanie wyobrażonego odrzucenia przez innych. Osoba taka ma ciągłe pragnienie potwierdzania przez partnera swojej miłości i oddania. Za takimi zachowaniami stać może niskie poczucie własnej wartości, a także doświadczona w dzieciństwie krzywda. Często jednak w lęku przed odrzuceniem, sama pozostawia swojego partnera lub partnerkę.
• zachowania samobójcze i autoagresywne
• przewlekłe poczucie pustki

Z powodu wielu ryzykownych zachowań oraz prób samobójczych zaburzenie typu borderline nie może być bagatelizowane. Bez specjalistycznej pomocy może skończyć się śmiercią. Zdarzają się nieraz epizody psychotyczne, w trakcie których osoba traci kontakt z rzeczywistością i staje się całkowicie nieprzewidywalna. W takim czasie doświadcza ona ogromnego napięcia i konieczna jest interwencja medyczna.

Nie tylko osobowość

Przejawianie określonego zaburzenia osobowości nie wyklucza innych trudności psychicznych. Zauważa się, że ludzie z osobowością borderline mają też stany lękowe, napady paniki, zaburzenia nastroju, oraz zaburzenia obsesyjno-kompulsywne. Pojawiają się też nieraz bóle ciała oraz uzależnienie od substancji.

Na skraju emocji i wyczerpania

Osobom z osobowością borderline bardzo trudno jest z ich własnymi emocjami. Ciągłe przeżywanie skrajnych emocji jest wycieńczające, dlatego osoby borderline tak marzą o chwili ulgi. Niestety często jedynym wyjściem, jakie dostrzegają, jest odebranie sobie życia, ponieważ wiąże się ono z uwolnieniem od wszystkich niepokojów, których osoba doświadcza.

Jak tę ulgę znaleźć?

Nierzadko obok leczenia farmakologicznego ulgę może przynieść psychoterapia. To dzięki niej można nauczyć się, jak żyć lepiej i w mniejszym napięciu oraz jak radzić sobie z niektórymi objawami zaburzenia. Jest też szansą na przeżycie innej niż wszystkie poprzednie relacji.